Các hãng dược phẩm lớn đang cùng chung tay, gấp rút tạo ra vaccine cho Ebola và WHO dự kiến sẽ bắt đầu sử dụng thử nghiệm vaccine trên quy mô nhỏ ở Tây Phi vào đầu năm tới.

Cuối tháng 8 vừa rồi, cơ quan y tế của Liên Hiệp Quốc cho biết : Các dịch Ebola ở Tây Phi có thể lây nhiễm cho hơn 20,000 người, đồng thời cũng cảnh báo rằng một nỗ lực quốc tế trị giá gần nửa tỷ USD mới đủ để khắc phục các ổ dịch. Còn trong một báo cáo được công bố trực tuyến tuần trước trên tuần báo về Bệnh Tật và Tử Vong của Mỹ, nếu tình trạng tồi tệ vẫn tiếp diễn, số ca nhiễm virus Ebola có thể tăng lên đáng kể để: từ 550,000 đến 1,4 triệu người ở Liberia và Sierra Leone tính đến ngày 20 tháng 1 năm 2015.

Tiến sĩ Bruce Aylward, Trợ lý Tổng giám đốc của WHO nhấn mạnh : “Đây không phải là vấn đề của riêng Tây Phi. Đây là một vấn đề an ninh y tế toàn cầu”.

Song, công bố mới đây của WHO đã mang lại hi vọng mới cho bệnh nhân Ebola với dự kiến sẽ bắt đầu sử dụng thử nghiệm quy mô nhỏ hai loại vắc-xin Ebola ở Tây Phi vào đầu năm tới, còn trong khi chờ đợi, sử dụng phương pháp truyền máu của người đã có miễn dịch với virus này  hiện đang được ưu tiên.

Một quan chức cấp cao của WHO nói: WHO đang làm việc với các công ty dược phẩm và nhà quản lý để thúc đẩy việc sử dụng một loạt các phương pháp điều trị nhằm chống lại căn bệnh đang khiến giới y khoa đầu hàng và đã giết chết 2,917 / 6,263 người bị nhiễm ở Tây Phi kể từ khi bùng phát dịch từ tháng Ba tới nay.

Tiến sĩ Marie Paule Kieny, trợ lý tổng giám đốc WHO cũng cho hay: Glaxo Smith Kline đã bắt đầu thử nghiệm lâm sàng vắc-xin của họ tại Mỹ và Anh, ngay sau đó là một thử nghiệm tiến hành tại Mali vào tuần tới, trong khi NewLink cũng sắp thử nghiệm vắc-xin của mình tại Mỹ và Đức.

“Nếu mọi thứ lại diễn ra tốt đẹp, chúng ta có thể bắt đầu sử dụng những vắc-xin này trong những nước có dịch ngay tháng 1/2015 . Đây không phải là một chiến dịch tiêm chủng diện rộng, chúng ta hãy rõ ràng về chuyện này vì số lượng vắc-xin sản xuất không đủ để làm được điều đó ” Tiến sĩ Kieny nói trong một cuộc họp báo ở Geneva.

Tuy nhiên, bà nhấn mạnh rằng những mũi vắc-xin này là thử nghiệm và chưa được chứng minh có hiệu quả với Ebola: “Họ đã cho kết quả rất hứa hẹn khi tiêm thử nghiệm trên khỉ, không phải  trên người.”

“Chúng ta vẫn có thể phải đối mặt với một tình huống là các vắc-xin sẽ không an toàn ở người hoặc chúng không mang lại tác dụng bảo vệ. Vì vậy, chúng ta cần phải rất thận trọng khi sử dụng.”

Dữ liệu sẽ được thu thập từ các thử nghiệm lâm sàng vắc-xin trên những người tình nguyện khỏe mạnh sau đó theo dõi tác dụng phụ bất lợi và xem các mũi tiêm có tạo ra phản ứng miễn dịch trong máu của họ hay không

Cuối tuần trước, Các nhà chức trách tại Cơ quan Thuốc châu Âu (EMA) cho biết họ sẽ bắt đầu xem xét dữ liệu thử nghiệm về thuốc Ebola , từ đó đưa ra quyết định về việc có nên sử dụng chúng cho điều trị bệnh nhân.

Và liên minh vắc-xin toàn cầu GAVI – nhà tài trợ lớn nhất thế giới của chủng ngừa cho bệnh nhân ở các nước nghèo – tuyên bố rằng bất kỳ loại vắc-xin Ebola nào chứng minh được hiệu quả, họ sẽ giúp tăng tốc số lượng để cung cấp cho bệnh nhân.

Canada đã gửi 800 lọ  vắc-xin của NewLink tới WHO, dự kiến sẽ sử dụng được  ít nhất 1.500 liều, bà Kieny cũng cam đoan các hãng dược phẩm Hoa Kỳ đang “làm việc rất chăm chỉ để tạo ra một vài ngàn liều trong những tháng tới”.

GSK cho biết họ hy vọng sẽ có 10,000 liều vắc-xin thử nghiệm của mình vào cuối năm nay.

Bà Kieny cho biết thêm Johnson & Johnson cũng đang phát triển một vắc-xin Ebola nhưng chưa sẵn sàng cho các thử nghiệm ở người.

Dự kiến số liều ZMAPP cuối năm nay:

Đầu tuần trước,tổ chức Wellcome Trust cho biết : ZMAPP –Thuốc thử nghiệm Ebola, một chế phẩm  sinh dược học từ 3 kháng thể người đơn dòng  của 3 công ty Mapp, Sarepta và Tekmira – sẽ được dùng thử đầu tiên ở các bang bị ảnh hưởng trong một nỗ lực của các thử nghiệm tăng tốc.

WHO đang tham gia vào nỗ lực này, Kieny nói. “Chúng tôi đang bắt đầu thảo luận với các trang web châu Phi để tìm ra những cơ sở cho các thử nghiệm thuốc mới và mang lại càng sớm càng tốt lợi ích cho sự sống còn của bệnh nhân.”

ZMAPP đã được sử dụng để điều trị nhiều bệnh nhân Ebola sau hồi phục, nhưng các bác sĩ không thể nói chắc chắn liệu thuốc giúp họ hay bản thân họ đã tự phục hồi.

Bà Kieny cũng cho hay : “Trong điều kiện hiện tại của ZMapp, tin tốt nhất mà chúng tôi nhận được trong một vài tuần nay, là có thể sẽ có một vài trăm liều vào cuối năm nay. Nhưng rõ ràng đây không phải là quy mô đủ lớn để có thể có tác động đến đồ thị của dịch Ebola “.

Việc sử dụng truyền máu và truyền huyết thanh của người miễn dịch với Ebola được công nhận là một “điều trị an toàn”, nhưng máu được hiến tặng phải được kiểm tra các bệnh nhiễm trùng, kể cả HIV và viêm gan, bà nói.

“Liệu vắc-xin sẽ có hiệu quả? Trong thời gian này chúng tôi không chắc vì chưa có nhiều những người đã được điều trị khỏi,” Kieny cho hay rằng số lượng mới chỉ được đếm trên hai bàn tay.