Theo TS.BS Phan Bích Nga, Phó giám đốc Trung tâm Khám và tư vấn dinh dưỡng, Viện Dinh dưỡng Quốc gia, việc chăm sóc các sĩ tử trước mùa thi Đại Học nhất là chế độ dinh dưỡng hợp lý là điều rất cần thiết để tăng cường sức khỏe trí não đối với các em.

Kì thi tốt nghiệp, thi chuyển cấp hay thi Đại học đều đang đến gần. Cả phụ huynh và học sinh đều đang gấp rút chuẩn bị những bước nước rút. Không ít thí sinh rơi vào trạng thái căng thẳng, mệt mỏi đến mức ăn không ngon, ngủ không yên. Nếu lo lắng, căng thẳng nhiều dẫn tới mệt mỏi, sút cân, suy giảm trí nhớ, kém minh mẫn, dễ chóng mặt, có thể ngất đi.

Những ngày thời tiết oi bức, do áp lực ôn tập với cường độ tăng cao, cùng với tâm lý căng thẳng, lo lắng, hồi hộp nên nhu cầu năng lượng và một số chất cần thiết của các sỹ tử sẽ tăng cao hơn nhiều so với lúc bình thường.

Khi đó, cần đảm bảo đủ năng lượng với chế độ ăn thích hợp là ngày 3 bữa chính và 2-3 bữa phụ. Cần ăn đủ nhưng không quá no và không ăn những thức ăn khó tiêu vì dễ gây mất tập trung cho hoạt động trí não khi cơ thể phải tập trung quá nhiều để tiêu hóa.

Cha mẹ nên cho các em ăn vào những giờ nhất định, bữa ăn cuối nên ăn trước khi đi ngủ tối thiểu 1 tiếng đồng hồ. Nên đảm bảo các bữa ăn đủ 4 nhóm chất dinh dưỡng là chất bột đường, chất đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất.

Đặc biệt, việc cung cấp đủ vitamin cho các sĩ tử lúc ôn thi là vấn đề rất quan trọng. Vitamin là thành phần cần thiết bắt buộc trong khẩu phần để đảm bảo chuyển hóa và các hoạt động bình thường của cơ thể, đặc biệt là các hệ thống thần kinh trung ương, tim mạch, tiêu hóa và nội tiết.

Một số thành phần dinh dưỡng cơ bản cần lưu ý bổ sung trong chế độ ăn cho các em trong mùa thi:

-          I-ốt, sắt và L-Carnitine là những vi chất rất cần cho bộ não. Thiếu những chất này, sỹ tử sẽ thụ động, trì trệ, kém sáng tạo, giảm tiếp thu khi học.

-          Đường chuyển hóa từ ngũ cốc nguyên cám: Các tế bào đặc biệt là tế bào não cần sử dụng glucose để tạo ra năng lượng cho các hoạt động của tế bào.

Khi ăn ngũ cốc nguyên cám sẽ cung cấp lượng lớn đường. Sỹ tử nên ăn nhiều ngũ cốc vào buổi tối giúp cho tinh thần thoải mái, dễ đi sâu vào giấc ngủ.

-          Các axit béo omega 3 (EPA, DHA), omega 6: Đây là nguyên liệu cấu tạo nên tế bào thần kinh thường có trong dầu cá, loại thực phẩm rất giàu Axit béo thiết yếu (EFAs) : dầu hạt bí đỏ, hướng dương, dầu mè... Axit béo này cơ thể không thể tổng hợp được mà phải qua ăn uống.

-          Các vitamin nhóm B như B1, B3, B5, B6, B12 (có trong ngũ cốc nguyên hạt và các loại rau), vitamin C (có trong rau & trái cây), acid folic (có trong rau lá xanh đậm), Magnesi (có trong rau xanh & các loại hạt), man-gan (có trong các loại hạt, trái cây, trà), và kẽm (có trong hào, cá & các loại hạt): tham gia vào các quá trình chuyển hóa dinh dưỡng.

Ngoài ra, ăn thực phẩm có Vitamin B6, B12, Acid folic sẽ làm giảm nồng độ homocysteine trong máu. Nếu homocysteine ở mức cao sẽ làm giảm khả năng nhận thức và gây bệnh Alzheimer.

Đặc biệt là vitamin B12 có chức năng rất quan trọng cho hoạt động của hệ thần kinh do cần thiết cho quá trình tổng hợp myelin, vỏ trắng lipoprotein bao quanh sợi thần kinh, giúp bảo vệ và đảm bảo tính dẫn truyền các xung động thần kinh tốt. Do đó, giúp tư duy nhanh nhạy và sang suốt hơn.

-          Acid amin là thành phần tạo nên các chất dẫn truyền thần kinh là chất mang tín hiệu từ tế bào thần kinh này sang tế bào thần kinh khác nên hết sức cần thiết. Những acid amin này có nhiều trong thức ăn giàu đạm như thịt, cá, trứng, sữa, đậu nành và các loại đậu khác.

-          Phospholipid có nhiều trong lòng đỏ trứng là người bạn tốt nhất của trí nhớ. Đây là chất béo “thông minh” của não. Giúp tạo myelin bao bọc dây thần kinh nên thúc đẩy sự truyền các tín hiệu một cách trơn tru trong não.

-          Thực phẩm giàu chất sắt như gan, thịt, trứng, cá, rau xanh…giúp phòng tránh thiếu máu, từ đó ngăn ngừa sự mệt mỏi, dễ buồn ngủ trong giờ học. Chất sắt từ nguồn thức ăn động vật sẽ hấp thu tốt hơn thực vật.

Các mẹ lưu ý, cùng với việc ăn thực phẩm có chất sắt nên bổ sung vitamin C từ trái cây như bưởi, cam…sẽ giúp hấp thu tốt chất sắt.

-          L-Carnitine: trong kỳ ôn thi, trí não được sử dụng nhiều nên cần cung cấp năng lượng, L-carnitin là chất không thể thiếu. L-Carnitine cá giúp vận chuyển và chuyển hóa các acid béo tạo ra năng lượng. L-Carnitine quan trọng trong việc cung cấp năng lượng đến nhiều cơ quan trong cơ thể, đặc biệt là não bộ.

TS - BS Phan Bích Nga